Tarımsal Sulama

TARIMSAL SULAMA
Tüm canlılarda olduğu gibi  bitkilerde yaşamlarını sürdürebilmeleri için suya ihtiyaçları vardır.Bitkiler tarafından alınan su köklerle topraktan alınır. Bitkilerde alınan suyun bir kısmı bazı bileşiklerin yapımında ve fotosentez için kullanılır.Bir kısmı ise terleme yoluyla atmosfere verilir.

Bitkilerin yetişme mevsimi boyunca ihtiyaç duyduğu su miktarı düzenli ve yeterli miktarda yağışla karşılanabiliyorsa sulama gereksizdir.Ancak kurak ,yarı kurak ve nemli bölgelerde bu durum genel olarak gerçekleşmez.

Ülkemiz ,Doğu Karadeniz Bölgesi hariç kurak ve yarı  kurak bir bölge içerisindedir.Bu nedenle sulama tarımda çok önemli olup verimi artıran en önemli faktörlerdendir.Sulama verimi;bitki,toprak,kullanılan sulama yöntemi,iklim ve çiftçi koşullarına bağlı olarak 1ve 5 kat arası artırılabilmektedir.

SULAMA YÖNTEMİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLER:
Sulama yönteminin seçimi önemli bir konudur ancak bu konu birbirine bağımlı ve bağımsız birçok faktör etkilidir.Bunlar:
1_TOPRAK ÖZELLİKLERİ
2_TOPOGRAFYA

3_SU KAYNAĞI VE KALİTESİ
4_BİTKİ TÜRÜ
5_EKONOMİ
6_BİTKİ ÖZELLİKLERİ
7_TARIMSAL

FAALİYETLERE UYUMLULUK
Bu faktörler sulamanın yöntemini belirleyen faktörlerdir.bunların yanı sıra bu faktörler sağlandıktan sonra bunlar üzerinde uygulanacak olan çeşitli yöntemler vardır.

SULAMA YÖNTEMLERİ
Sulama yöntemleri 3 ana başlık altında toplanabilir.
1_YÜZEY SULAMA YÖNTEMLERİ
2_BASINÇLI SULAMA YÖNTEMLERİ
3_YÜZEYALTI (SIZDIRMA_SUBSURFACE) SULAMA YÖNTEMİ



1_YÜZEY SULAMA YÖNTEMLERİ:
Yüzey sulama,mevcut sulama kaynağından,arazinin eğim doğrultusunda yerçekimi etkisiyle sulama suyunun doğrudan toprağa uygulanmasıdır.Ülkemizde uygulanan en yaygın sulama yöntemidir.Bu sulama yöntemi iyi tesviye edilmiş arazilerde uygulanmalıdır.Bu yöntemin en önemli kısıtları yüzey akışlar,derine sızma ve erozyondur.Bu yöntem genellikle sulama suyu bol ve işçiliğin ucuz olduğu bölgelerde uygulanır.

2_BASINÇLI SULAMA YÖNTEMİ:
Yağmurlama sulama yöntemi sulama suyunun yağmurlama başlıklarından belirli basınç altında püskürtülerek bitki ve toprak yüzeyine uygulanmasıdır.Bu yöntem sulu tarıma uygun her türlü iklim koşullarında tarıma elverişli her türlü toprakta  ve yüzey sulama için uygun olmayan topografya koşullarında da uygulanabilir.Ancak  yağmurlama hızı toprağın su alma hızından fazla olmamalıdır.Ayrıca bu yöntem tüm bitki türlerinde de kullanılabilir.Uygun başlık tipi başlık ve lateral aralıkları seçilirse sulama randımanı ve sulama eşdeşliği yüksektir.Sulama suyu,kapalı boru sistemi ile tarlaya getirilir sulanacak parsel için belli aralıklarda yerleştirilen sulama boruları(lateral)üzerinde bulunan tek veya çift memeli yağmurlayıcılarla (başlık)belli bir basınçla uygulanır.
Bu sistem tam veya yarı otomatik biçimde çalıştırılabilir.

3_YÜZEY ALTI(SIZDIRMA-SUBSURFACE)SULAMA YÖNTEMİ:
Yüzey altı sulama (sızdırma) yönteminde,bitkilerin kontrol altındaki bir su tablasından kapillarite(suyun gözeneklerde yukarı hareketi taşınması) ile suyu alması esasına dayanır.Toprak koşulları,belli bir derinlikte bulunan su tablasından suyun yukarı hareketine(bitki kök bölgesi)olanak veren koşullarda olması gerekir.Arazi düz ve su tablasına paralel olmalıdır.
Yüzey altı sulama yönteminde genel olarak yüzlek köklü bitkilerde ve organik topraklarda (peat ve muck) kullanılır.Özel koşulların gerekmesi nedeniyle pek yaygın olarak kullanılmamaktadır.