Domates Yetiştiriciliği

Domates yetişriciliği, ülkemizde ilk olarak Akdeniz Bölgesi’nde 1900’lu yıllarda Adana ve çevresinde başlamış ve ülke geneline yayılmıştır. Domates hem ülkemizin ekonomisi açısından hem de gıda maddesi olarak tüketilmesi bakımından önemli bir yere sahip. Bu yüzden domatesin yetiştirilme koşulları , hastalıkları , hangi çeşitlerinin veriminin daha iyi olduğunu öğrenmek amacıyla Halil Türe’nin kurmuş olduğu domates serasını ziyaret ettim.

Aslında gitmeden önceki asıl amacım, sera maaliyetleri, kışın zorluklarının neler olduğunu ve zararlılarla mücadelede hangi yolların tercih edilmesini öğrenmekti.

Halil Türe’nin anlatımlarına göre, serasında bulunan Astona F1 cinsi domatesler gerçekten de çok iyi verime sahip. Senede 6 göbeğe kadar çıkan verimiyle dönüm başına 30 ton verim elde edilebilmekte. Antalya taraflarında yapılan ıslah çalışmaları sonucu bazı seralarda aynı cins domatesin 12-13 göbeğe kadar çıktığını belirten Halil Türe, bunun da verimi doğrudan doğruya etkilediğini söyledi. Kendi serasında dönüm başına yıllık 30 ton verim alırken, Antalya’daki çalışmalar sonucu elde edilen fidelerden 2-3 kat daha fazla verim elde edilebildiğini belirtti.

Sohbetimize başlamadan önce, domates serasının yan tarafında bulunan çilek tarlasını da gezme fırsatımız oldu. Bu sene havaların sıcak gitmesinden dolayı erkenden çiçek açtığını belirten Halil Bey, havaların aniden soğuyup donun meyveleri etkilemesinden önce 2 defa toplama yaptığını fakat pazar sıkıntısı yüzünden halen fiyatların net olarak belli olmadıpını belirtti. Tamamen doğal ortamda yetiştirilen çileklerin üzerlerinde fotoğraflarda da göreceğiniz gibi çiçek açmış durumda. Eğer don olmazsa ve bu çiçekler de meyveye dönerse bu sene erkenden çilek yemeye başlayabileceğiz sanırım…

Konu seraya gelince elbette ilk sorum maliyetler oldu. Seranın içerisinde herhangi bir ilaçlama veya ısıtma sistemi bulunmamasına rağmen, maliyeti dönüm başına 15 bin TL’yi bulmakta. Bunun içerisinde seranın kurulumu, ısıtma için yaptırılan sobalar , sera örtüsü , uzamayı sağlamak amacıyla çekilen teller de var. Dışardan bakınca maliyetli bir iş gibi görünse de pazar fiyatları düşmediği sürece çiftçilerimiz her zaman emeklerinin karşılığını alabilirler diye düşünüyorum.

Konu hastaliklara geldiğinde seranın içerisinde bulunan fidelerden bir kısmının gelişim göstermediğini fark ettim. Domatesin en büyük zararlılarından birisi olan beyaz sineğin bitkinin gelişiminin durmasına neden olduğunu belirten Halil Türe, bu fidelerin verdiği göbek sayısına göre ya sökülmek zorunda kaldığını ya da diğer fidelere göre az gelişim ve az meyve verdiğinden verimi düşürdüğünü belirtti.

Bununla mücadele için sürekli olarak bakır desteği ve beyaz sinek ilaçlarını serasına vermek zorunda kaldığını belirten Halil Bey budamaların nasıl olması gerektiğini, hangi fidelerin daha verimli olabileceğini kısaca anlattı.

Kışın sıcaklığın özellikle 0’in altına düştüğü günlerde domates fidelerinin ve meyvelerinin zarar görmesini engellemek amacıyla sera içerisine kurulan kömür sobalarıyla sıcaklığın donma noktasının üstünde tutulmasına çalışılıyor.

Benim için gerçekten de güzel bir tecrübe olduğunu belirtmek istiyorum.Çünkü hem bitkinin yetişme koşullarını hem hastalıklarıyla mücadelesini hem de soğuk kış şartlarında bitkilerin nasıl hayatta kalabildiğini öğrenmek gelecekte tarımsal faaliyetlerimize nasıl yön vermemiz gerektiği hakkında az da olsa bilgilendirdi beni.Katkılarından ve verdiği bilgilerden dolayı Halil Türe’ye sonsuz teşekkürlerimi iletmeyi borç bilirim…